Στρεπτόκοκκος Α: Και τρίτος θάνατος από τις αρχές του χρόνου

Βρέφος 18 μηνών έχασε «πρόσφατα» τη ζωή του από διεισδυτικό στρεπτόκοκκο Α στην Ελλάδα, ανεβάζοντας στους τρεις τους θανάτους

από την αρχή του έτους, σύμφωνα με στοιχεία που διαβίβασε ο ΕΟΔΥ στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC).

Ο πρώτος θάνατος είχε αναφερθεί τον Φεβρουάριο και αφορούσε παιδί 6 ετών. Ήταν ο πρώτος μετά την ασυνήθιστη αύξηση των κρουσμάτων στην Ευρώπη. Ο δε δεύτερος θάνατος εμφανίζεται στην τελευταία έκθεση του ECDC, χωρίς όμως να διευκρινίζεται πότε συνέβη, ποια ήταν η ηλικία του ασθενή και το εάν έπασχε από άλλα νοσήματα.

Τι είναι ο στρεπτόκοκκος Α

O στρεπτόκοκκος Τύπου Α (Streptococcus pyogenes) είναι κοινό μικρόβιο που ζει στον φάρυγγα και το δέρμα πολλών ανθρώπων χωρίς να προκαλεί συμπτώματα.

Μπορεί όμως να προκαλέσει μια ποικιλία λοιμώξεων, από ήπια φαρυγγίτιδα και αμυγδαλίτιδα μέχρι οστρακιά και θανατηφόρο βακτηριαιμία, ανάλογα με την περιοχή του σώματος που προσβάλλει.

Μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιβιοτικά, παρόλα αυτά όμως προκαλεί όμως περίπου μισό εκατομμύριο θανάτους τον χρόνο σε όλο τον κόσμο, κυρίως σε παιδιά, ηλικιωμένους, άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα και ασθενείς χρόνιων παθήσεων όπως ο διαβήτης. Εμβόλιο δεν υπάρχει και το καλύτερο μέσο πρόληψης είναι το πλύσιμο των χεριών και η αποφυγή της σωματικής επαφής με ασθενείς και τα αντικείμενά τους.

Οι τρεις φετινοί θάνατοι στην Ελλάδα προκλήθηκαν από διεισδυτικό στρεπτόκοκκο Α (iGAS), σοβαρή αλλά σπάνια ασθένεια που εκδηλώνεται όταν το βακτήριο περάσει στην κυκλοφορία του αίματος.

Αύξηση κρουσμάτων στην Ευρώπη

Απότομη αύξηση των κρουσμάτων iGAS καταγράφηκε πέρυσι στη Βρετανία, όπου οι 38 από τους 260 θανάτους αφορούσαν παιδιά, καθώς και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία και η Ισπανία.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ECDC, στην Ιρλανδία είχαν αναφερθεί μέχρι τις 18 Μαρτίου 117 κρούσματα σε παιδιά και άτομα μεγάλης ηλικίας, συγκριτικά με μόλις 7 το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Η αιτία της ασυνήθιστης αύξησης παραμένει ασαφής, ωστόσο το φαινόμενο ενδεχομένως σχετίζεται με τη μετα-πανδημική έξαρση της γρίπης και του συγκυτιακού αναπνευστικού ιού (RSV), λοιμώξεων που αυξάνουν τον κίνδυνο επιπλοκών από στρεπτόκοκκο.

Αιτία πολλών λοιμώξεων

Ο στρεπτόκοκκος Α μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνες λοιμώξεις αν περάσει στις μήνιγγες του εγκεφάλου (βακτηριακή μηνιγγίτιδα), τους πνεύμονες ή άλλα εσωτερικά όργανα.

Πολύ πιο συχνές αλλά σχετικά ήπιες είναι οι λοιμώξεις του δέρματος, οι οποίες μπορεί να είναι επώδυνες. Η πιο απλή περίπτωση είναι το «μολυσματικό κηρίο», μια επιφανειακή δερματική λοίμωξη που μπορεί να καλύπτεται από κιτρινωπή κρούστα.

Αν το μικρόβιο περάσει στο ανώτερο στρώμα της δερμίδας, η τοπική λοίμωξη ονομάζεται ερυσίπελας, ενώ αν φτάσει βαθύτερα στη δερμίδα και το υποδόριο λίπος προκαλεί κυτταρίτιδα, η οποία μπορεί τελικά να προκαλέσει νέκρωση ιστών. Ο στρεπτόκοκκος Α είναι επίσης ένας από τους στρεπτόκοκκους που προκαλούν οστρακιά, λοίμωξη που εμφανίζεται κυρίως σε παιδιά και προκαλεί συνήθως πονόλαιμο, πυρετό, διόγκωση των λεμφαδένων και χαρακτηριστικό εξάνθημα.

Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα η οστρακιά ήταν συνήθης αιτία θανάτου στα παιδιά, σήμερα όμως αντιμετωπίζεται σχετικά εύκολα με αντιβιοτικά.