11 χρόνια χωρίς τον Δημήτρη Μητροπάνο

Συμπληρώνονται σήμερα 11 χρόνια από το θάνατο του Δημήτρη Μητροπάνου, από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της σύγχρονης Ελλάδας.

Ακόμα και σήμερα, οι διαχρονικές του επιτυχίες “Θες”, “Σβήσε το φεγγάρι”, “Απόψε χάσαμε κι οι δυο” ξεσηκώνουν το κοινό στο άκουσμά τους.

Ο Δημήτρης Μητροπάνος γεννήθηκε στις 2 Απριλίου του 1948 στην Αγία Μονή, μια συνοικία στα Τρίκαλα, απ’ όπου καταγόταν η μητέρα του. Τον πατέρα τον γνώρισε στα 29 του χρόνια.

Μέχρι τα 16, όταν ήρθε στα χέρια του ένα γράμμα που ανέφερε πως ο πατέρας του ζει στη Ρουμανία, νόμιζε πως είχε σκοτωθεί στον Εμφύλιο Πόλεμο.

Ο Δημήτρης Μητροπάνος βγήκε από μικρός στη βιοπάλη, για να βοηθήσει οικονομικά την οικογένειά του. Δούλευε τα καλοκαίρια, αρχικά ως σερβιτόρος στην ταβέρνα του θείου του και έπειτα στις κορδέλες κοπής ξύλων. Το 1964, μετά την τρίτη γυμνασία, μετακόμισε στην Αθήνα, σπίτι του θείου του στην Αχαρνών και πριν ακόμα τελειώσει το σχολείο ξεκίνησε να εργάζεται ως τραγουδιστής. Πολιτικοποιημένος από έφηβος, οργανώθηκε στη Νεολαία των Λαμπράκηδων. Μάλιστα, δεχόταν απειλές ότι δεν θα τον άφηναν να σπουδάσει λόγω των αριστερών του καταβολών.

Την ίδια περίοδο γνώρισε τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, όταν βρέθηκε στο νυχτερινό κέντρο που τραγουδούσε, σε μια εκδήλωση της εταιρείας του θείου του. Μετά το τέλος του προγράμματος η παρέα του θείου του έβαλαν τον Δημήτρη Μητροπάνο να τραγουδήσει. Όταν τον άκουσε ο Μπιθικώτσης του είπε πως πρέπει να γίνει τραγουδιστής και μετά από παρότρυνσή του επισκέφθηκε την “Κολούμπια”.

Εκεί του σύστησαν τον Γιώργο Ζαμπέτα, τον οποίο μνημόνευε ως μεγάλο του δάσκαλο και δεύτερο πατέρα. Ο Ζαμπέτας τον πήρε μαζί του στα “Ξημερώματα” όπου τότε εμφανιζόταν. Ο Μητροπάνος ήταν μόλις 16 ετών. Το βράδυ τραγουδούσε και το πρωί πήγαινε στο σχολείο.

“Ο Ζαμπέτας είναι ο μόνος άνθρωπος στο τραγούδι ο οποίος με βοήθησε χωρίς να περιμένει κάτι. Με όλους τους υπόλοιπους συνεργάτες μου κάτι πήρα και κάτι έδωσα” είχε δηλώσει ο Μητροπάνος.

Το 1966 ο Μητροπάνος συναντήθηκε, τυχαία, για πρώτη φόρα με τον Μίκη Θεοδωράκη και ερμήνευσε, αντικαθιστώντας άλλον καλλιτέχνη που έπρεπε να απουσιάσει λόγω ασθένειας, μέρη από τη «Ρωμιοσύνη» και το «Άξιον Εστί» σε μια σειρά συναυλιών.

Το 1967, ο Μητροπάνος ηχογράφησε τον πρώτο του 45άρη δίσκο, με το τραγούδι “Θεσσαλονίκη”. Είχε προηγηθεί η ηχογράφηση του τραγουδιού “Χαμένη Πασχαλιά”, το οποίο όμως λογοκρίθηκε από τη Χούντα και δεν κυκλοφόρησε ποτέ.

Σημαντικός σταθμός στην καριέρα του ήταν το έτος 1972 όταν, ο συνθέτης Δήμος Μούτσης και ο ποιητής-στιχουργός Μάνος Ελευθερίου κυκλοφορούν τον «Άγιο Φεβρουάριο», με ερμηνευτές τον Μητροπάνο και την Πετρή Σαλπέα.

Τον Ιούλιο του 1999, ο Μητροπάνος και ο Μούτσης ξαναβρέθηκαν επί σκηνής στο Ηρώδειο με την Δήμητρα Γαλάνη και την σοπράνο Τζούλια Σουγλάκου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Οι συναυλίες αυτές ηχογραφήθηκαν και κυκλοφόρησαν σε διπλό CD δύο μήνες αργότερα. Ακολούθησαν, «Ο Δρόμος για τα Κύθηρα» του Γιώργου Κατσαρού και «Τα συναξάρια» του Γιώργου Χατζηνάσιου. Στη μακρόχρονη πορεία του, ο Δημήτρης Μητροπάνος συνεργάστηκε με τους μεγαλύτερους δημιουργούς του λαϊκού αλλά και του έντεχνου τραγουδιού. Γιώργος Ζαμπέτας, Μίκης Θεοδωράκης, Δήμος Μούτσης, Απόστολος Καλδάρας, Λάκης Παπαδόπουλος, Μάριος Τόκας, Σπύρος Παπαβασιλείου, Τάκης Μουσαφίρης, Χρήστος Νικολόπουλος, Γιάννης Σπανός ήταν οι συνθέτες με τους οποίους συνδέθηκε επαγγελματικά, χτίζοντας μια καριέρα συνυφασμένη με την ελληνική λαϊκή μουσική παράδοση, μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1980.

Η συμμετοχή του σε δίσκους των Λάκη Παπαδόπουλου (με το τραγούδι “Για να σ’ εκδικηθώ”) και Νίκου Πορτοκάλογλου (“Κλείνω κι έρχομαι”) ανέδειξαν την ευρεία γκάμα της ερμηνείας του και προανήγγειλαν μια στροφή στον τρόπο ερμηνείας του, που θα οδηγήσει σε μια σειρά από δίσκους που άλλαξαν σε μεγάλο βαθμό την έννοια του καλού σύγχρονου λαϊκού τραγουδιού. Οι συνεργασίες με τον Μάριο Τόκα και το Φίλιππο Γράψα (“Η εθνική μας μοναξιά” το 1992 και “Παρέα με έναν ήλιο” το 1994) συνδυάζουν τη λαϊκή υφή και συναίσθημα με τη πιο βαθιά έννοια στίχων και τη χρησιμοποίηση λέξεων πιο επιτηδευμένων.

Η πολύ σημαντική συνεργασία με τον Θάνο Μικρούτσικο τον δίσκο «Στου Αιώνα την Παράγκα», σε στίχους Άλκη Αλκαίου, Κώστα Λαχά, Λίνας Νικολακοπούλου και Γιώργου Κακουλίδη, αποτέλεσε τη στροφή του ερμηνευτή σε ακόμη πιο “έντεχνες” διαδρομές, διατηρώντας όμως πάντα την ταυτότητα του λαϊκού.

Ο Μητροπάνος συνέχισε στα ίδια μονοπάτια, με τραγούδια των Μικρούτσικου, Κορακάκη, Μουκίδη, Παπαδημητρίου κ.α. στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές του 2000. Τελευταίες δισκογραφικές δουλειές του Δημήτρη Μητροπάνου, ήταν η ζωντανή ηχογράφηση της συναυλίας του στο Ηρώδειο, τον Σεπτέμβριο του 2009, αποτελούμενη από 2 CD με τον τίτλο “Τα τραγούδια της ζωής μου”, και ο δίσκος “Εδώ Είμαστε” με τραγούδια του Σταμάτη Κραουνάκη σε στίχους του ίδιου, της Λίνας Νικολακοπούλου, του Μάνου Ελευθερίου, του Λάκη Λαζόπουλου και ένα ποίημα του Κωστή Παλαμά.

Τον Ιούνιο του 2012 κυκλοφόρησε το άλμπουμ-αφιέρωμα στο συνθέτη Μάριο Τόκα με τίτλο “Ήλιος Κόκκινος”. Σε αυτό συμμετείχε και ο Δημήτρης Μητροπάνος με τρία τραγούδια (“Της μοναξιάς οι σκλάβοι”, “Γράψε μου κάτι”, “Υπάρχουν κάτι μελωδίες”). Ήταν τα τελευταία που ηχογράφησε ο Δημήτρης Μητροπάνος και μάλιστα λίγες ημέρες πριν από το θάνατό του. Στις 17 Απριλίου του 2012 ο Δημήτρης Μητροπάνος, μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Υγεία με οξύ διαρροϊκό σύνδρομο και εμετούς. Στη συνέχεια παρουσίασε αιφνιδίως δύσπνοια. Μετεφέρθη στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, όπου αντιμετωπίστηκε για οξύ πνευμονικό οίδημα από το οποίο και κατέληξε στις 11 το πρωί.

Η κηδεία του τελέστηκε στις 19 Απριλίου του 2012, στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών. Ο Δημήτρης Μητροπάνος ήταν παντρεμένος με τη Βένια Μητροπάνου, με την οποία απέκτησε δυο κόρες.

Πηγή: athensmagazine.gr