Το “διαίρει και βασίλευε” της Κίνας απέναντι στην Ευρώπη

Με “σκωτσέζικο ντους” έμοιαζε η υποδοχή που επεφύλασσε το Πεκίνο στους δύο εκπροσώπους της Ε.Ε. κατά την επίσκεψή τους

στην Κίνα προκειμένου να συζητήσουν τον δυνητικό ρόλο της στον πόλεμο της Ουκρανίας. Έλλειμα εμπιστοσύνης και ουσίας, με τις συγκρούσεις στην Ουκρανία να μαίνονται.

Εκ διαμέτρου αντίθετης υποδοχής έτυχαν ο Εμανουέλ Μακρόν και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά την επίσκεψή τους στο Πεκίνο προκειμένου να διερευνήσουν και να συζητήσουν τον ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει η Κίνα στον πόλεμο της Ουκρανίας.

Κι επειδή η “καλή μέρα”, ως γνωστόν, φαίνεται από την αρχή, ανάλογη ήταν και η εκατέρωθεν εξέλιξη (αλλά και ουσία) της παρουσίας και των συνομιλιών τους στη χώρα, το αποτέλεσμα της οποίας δεν δικαίωσε τις προσδοκίες που ήθελαν τις δύο πλευρές, Κίνα και Ευρώπη, να έρχονται πιο κοντά, όπως και εκείνες για τον δυνητικό θετικό ρόλο του Πεκίνου στον πόλεμου της Ουκρανίας που μαίνεται.

Τα συμπόσια του Μακρόν και η μοναξιά της Ούρσουλα

Ο Εμανουέλ Μακρόν έφτασε στην Κίνα την Τετάρτη με την ελπίδα να πιέσει τον Σι να χρησιμοποιήσει την επιρροή που διαθέτει στον Πούτιν για τον τερματισμό της σύγκρουσης, και να ωθήσει το Πεκίνο να μιλήσει για την απειλή του Κρεμλίνου να εγκαταστήσει πυρηνικούς πυραύλους στη Λευκορωσία.

Ο Μακρόν και ο Σι αφιέρωσαν μιάμιση ώρα σε διμερείς συνομιλίες που χαρακτηρίστηκαν “ειλικρινείς και εποικοδομητικές” από αξιωματούχο του Μεγάρου των Ηλυσίων, προτού υπογράψουν αρκετές συμφωνίες, μεταξύ άλλων για πολιτιστική συνεργασία.

Η κοινή συνέντευξή τους, πιθανόν να ικανοποίησε τον Γάλλο πρόεδρο, όχι όμως και την Ε.Ε, κι ακόμα λιγότερο την Ουκρανία. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία είχε πάρει από νωρίς το μήνυμα της διαφορετικής αντιμετώπισης στην άφιξη αλλά και παραμονή τους στη χώρα. Όπως αναφέρει το Politico, από τη μία, ο Μακρόν είχε ένα “πλούσιο” διήμερο με παρελάσεις και συμπόσια, σε αντίθεση με το σαφώς πιο λιτό της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν που ήταν κυρίως μόνη, χωρίς να γνωρίζει τις τιμές του Γάλλου προέδρου, να μη συμμετέχει σε δείπνα και λοιπές εκδηλώσεις, δίνοντας μόνο μία ήσυχη συνέντευξη Τύπου στην έδρα της ίδιας της αντιπροσωπείας της ΕΕ.

Όταν το αεροπλάνο του Μακρόν προσγειώθηκε, ο υπουργός Εξωτερικών της Κίνας βρισκόταν εκεί για να τον τον καλωσορίσει, ενώ στη συνέχεια ο Γάλλος Πρόεδρος έλαβε πλήρεις τιμές περπατώντας σε κόκκινο χαλί, του παρατέθηκε κρατικό δείπνο και τον χαιρέτησαν στρατιωτικές παρελάσεις με κανονιοβολισμούς στην πλατεία Τιενανμέν. Η πρόεδρος της Κομισιόν από την άλλη, βγήκε από την έξοδο των επιβατών του αεροπλάνου, βρίσκοντας απλά τον υπουργό Οικολογίας να την περιμένει.

Το “διαίρει και βασίλευε” και οι άδειες αποσκευές της επιστροφής

Αποκορύφωμα αυτής της στάσης, τα χθεσινά χαμόγελα και η θερμή χειραψία του Σι στον Μακρόν, κάτω από κόκκινες σημαίες που κυμάτιζαν, την ώρα που η η φον ντερ Λάιεν von der Leyen έμοιαζε απομονωμένη στις συναντήσεις που πραγματοποίησε στη διάρκεια της ημέρας.

Ήταν ένα μοτίβο που εμφανίστηκε ξανά και ξανά αυτό το διήμερο και έμοιαζε με μία διχοτομημένη εικόνα, αντανακλώντας την τακτική “διαίρει και βασίλευε” που ακολουθεί το Πεκίνο απέναντι στην Ευρώπη, αδιαφορώντας για όποια “σύσφιξη σχέσεων” με την Ένωση, αλλά και για ουσιαστική διαμεσολάβηση στον πόλεμο. Το ίδιο βέβαια δεν ισχύει για τις ελληνογαλλικές σχέσεις.

Η διάκριση αυτή δείχνει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ευρώπη στην προσέγγιση της Κίνας, με την διαφορετική αντιμετώπιση των δύο αξιωματούχων να αποτελεί και μία “απάντηση” στη στάση της Ε.Ε. το τελευταίο διάστημα προς τη χώρα. Γι’ αυτό και το Πεκίνο βλέπει περισσότερες πιθανότητες να σημειώσει πρόοδο με τον Γάλλο ηγέτη, καθιστώντας την εκτελεστική εξουσία της ΕΕ σε υποδεέστερη θέση.

Την ίδια ώρα, όσο τα κρατικά Μέσα Ενημέρωσης διαφήμιζαν τη σχέση Κίνας-Γαλλίας, τα social media δαιμονοποιούσαν την επίσκεψη της φον ντερ Λάιεν, την οποία χαρακτήριζαν ως “μαριονέτα των ΗΠΑ”. Και δεν ήταν μόνο οι Κινέζοι δημοσιογράφοι που σχολίασαν αρνητικά το “ασυντόνιστο ταξίδι”. Οι διαφορές πολιτικής του Μακρόν και της φον ντερ Λάιεν όσον αφορά την Κίνα επαληθεύτηκαν και κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, ενώ ο Γάλλος πρόεδρος είχε ήδη αποστασιοποιηθεί από την κεντρική ομιλία της φον ντερ Λάιεν την περασμένη εβδομάδα.

Ερωτηθείς σχετικά κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον Τύπο, ο Μακρόν αρνήθηκε να σχολιάσει την ομιλία της και αντ’ αυτού είπε ότι η ΕΕ “έχει μια στρατηγική που καθορίστηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Αυτή η στρατηγική είναι σαφής και καθορισμένη, και αυτή είναι η αναφορά μας”.

Ενώ Γάλλοι αξιωματούχοι τόνισαν ότι ο Μακρόν δεν ενδιαφέρεται να θέσει το θέμα της Ταϊβάν στους οικοδεσπότες του, η φον ντερ Λάιεν συζήτησε το καθεστώς του νησιού με τον Σι. “Κανείς δεν πρέπει να αλλάξει μονομερώς το status quo δια της βίας σε αυτήν την περιοχή”, είπε. “Η χρήση βίας για την αλλαγή του status quo είναι απαράδεκτη και είναι σημαντικό οι εντάσεις που ενδέχεται να προκύψουν να επιλυθούν μέσω διαλόγου”. Αντιθέτως, ο Μακρόν υιοθέτησε μία πιο ήπια στάση απέναντι στον Σι, καθώς περιορίστηκε απλά σε μία έκκληση προς τον πρόεδρο της Κίνας να καταδικάσει ρητά την επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.

Κάπως έτσι, ο στόχος του κοινού ταξιδιού τους στην Κίνα φαίνεται πως απέτυχε παταγωδώς, αφού το κοινό της ταξίδι κάθε άλλο παρά με επίδειξη ευρωπαϊκής ενότητας έμοιαζε. Κι αυτό διότι, όπως σημειώνει το Politico, είχε ήδη αποστασιοποιηθεί από την ομιλία της φον ντερ Λάιεν την περασμένη εβδομάδα, αποτυγχάνοντας παράλληλα να πείσει τον Σι να χρησιμοποιήσει την επιρροή του για να βοηθήσει στον τερματισμό της σύγκρουσης στην Ουκρανία.