Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
Ενώ η παγκόσμια «πατέντα» της ποσοτικής χαλάρωσης εξελίσσεται σε φιάσκο, οι G20 «ανακαλύπτουν» την ανάγκη δημοσίων επενδύσεων και η ΕΚΤ ξελασπώνει πρωτίστως τη Γερμανία
Και ξαφνικά, ξύπνησαν. Οι ηγέτες του G20, στην τελευταία συνάντηση κορυφής στην Χανγκτζού της Κίνας έκαναν μια τεράστια «ανακάλυψη»: δεν φτάνουν, είπαν, οι επεκτατικές νομισματικές πολιτικές, δηλαδή τα περίφημα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης που εφαρμόζουν οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες από το 2008 και μετά, χρειάζεται και αύξηση των δημοσίων δαπανών. Μα, πώς το σκέφτηκαν; Φαεινή ιδέα, ισάξια της επανανακάλυψης του τροχού!
Η επισήμανση στο ανακοινωθέν της Συνόδου Κορυφής του G20 είναι περισσότερο μια δήλωση απόγνωσης για τα εξαντλούμενα αποθέματα της παγκόσμιας οικονομίας, παρά μια αληθινή δήλωση προθέσεων. Καθώς οι ηγέτες του παγκόσμιου καπιταλιστικού στερεώματος έχουν μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 παραδώσει τα ηνία της πολιτικής στους κεντρικούς τραπεζίτες βρίσκονται ενώπιον ενός απογοητευτικού απολογισμού. Από το 2008 οι μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες του κόσμου, με πρώτη την αμερικανική FED, έχουν διαθέσει περίπου 12,5 τρισεκατομμύρια δολάρια (ή 11,2 τρισ. ευρώ) σε αγορές κρατικών, εταιρικών και τραπεζικών ομολόγων, σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και απευθείας μετοχών, προκειμένου να εξασφαλίσουν φθηνό χρήμα και, μέσω αυτού, να συγκρατήσουν τον ρυθμό μεγέθυνσης του παγκόσμιου ΑΕΠ σε ανεκτά επίπεδα. Έχουν, επίσης, οδηγήσει τα επιτόκια στα χαμηλότερα επίπεδα όλων των εποχών- σύμφωνα με κάποιους ευφάνταστους οικονομολόγους στα χαμηλότερα εδώ και 5.000 χρόνια! – για να αποτρέψουν τον αποπληθωρισμό και να ωθήσουν τον πληθωρισμό το ταχύτερο δυνατό κοντά στο «ιδεατό» 2%. Και ποιο είναι το αποτέλεσμα; Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες εκτιμήσεις (της Παγκόσμιας Τράπεζας) η αύξηση του παγκοσμίου ΑΕΠ φέτος δεν πρόκειται να υπερβεί το ασθενικό 1,7%, το αμερικανικό ΑΕΠ ίσως πετύχει ένα 1,9%, το ΑΕΠ της Ευρωζώνης μόλις το 1,6%.
Κι αυτό, τη στιγμή που η αμερικανική κεντρική τράπεζα υποτίθεται ότι είναι έτοιμη να προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων, για να σηματοδοτήσει το τέλος του φθηνού χρήματος. Αλλά προς το παρόν δεν το τολμά. 1 τρισ. για ανάπτυξη μόλις 1,6%! Μόλις χθες, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε ότι τα ποσά που έχει διαθέσει για αγορές κρατικών ομολόγων έχουν υπερβεί το 1 τρισ. ευρώ. Μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου θα έχει εκπληρώσει τον αρχικό της στόχο, να διαθέσει 1,1 τρισ. στο διάστημα από τον Μάρτιο του 2015. Αλλά, έπεται συνέχεια με άλλα 500 δισ. ευρώ μέχρι τον Μάρτιο του επόμενου έτους, βάσει της απόφασής της να επεκτείνει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Ποιο είναι το αποτέλεσμα του μεγαλεπήβολου προγράμματος; Με μηδενικό επιτόκιο, η Ευρωζώνη τρέχει με ανάπτυξη μόλις 1,6% του ΑΕΠ, με τον πληθωρισμό κολλημένο στο 0,20%, την ανεργία στο 10,1% και το χρέος πάνω από το 90%. Ελαφρώς καλύτερες είναι οι επιδόσεις των ΗΠΑ, που μέχρι το 2014 είχαν διαθέσει το ιλιγγιώδες ποσό των 4,5 τρισ., ενώ η Ιαπωνία, η κεντρική τράπεζα της οποίας προ δύο μηνών ανακοίνωσε νέα επέκταση της νομισματικής της χαλάρωσης, είναι βαλτωμένη σε μηδενική ανάπτυξη και καθαρό αποπληθωρισμό. Ποσοτική χαλάρωση για πέντε Βεβαίως, η ανάγνωση των επιμέρους στοιχείων αυτού του παγκόσμιου «πάρτι» φθηνού χρήματος προσφέρεται και για άλλες παρατηρήσεις. Για παράδειγμα, πέραν της αναποτελεσματικότητάς του το πρόγραμμα QE της ΕΚΤ χαρακτηρίζεται και από την επιλεκτικότητά του. Πέραν της κραυγαλέας εξαίρεσης της Ελλάδας, μόνης από την Ευρωζώνη για κρατικά ομόλογα της οποίας η ΕΚΤ δεν έχει διαθέσει- και πιθανότατα δεν θα διαθέσει- ούτε ευρώ, όπως προδίδει και η πρόσφατη απάντηση Ντράγκι σε ερώτηση του Δ. Παπαδημούλη, η ποσοτική χαλάρωση της Φρανκφούρτης είναι ουσιαστικά υπόθεση πέντε χωρών. Περίπου 800 δισ. από το 1 τρισ. έχουν διατεθεί για γερμανικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά και ολλανδικά ομόλογα καθώς και για ομόλογα οργανισμών της Ευρωζώνης (ΕτΕΠ, EFSF, ESM κλπ). Σχεδόν το 25% του προγράμματος ανακουφίζει το χρέος της Γερμανίας (με αγορές ομολόγων 240 δισ. μέχρι σήμερα), της χώρας, η ηγεσία της οποίας επιτίθεται με κάθε ευκαιρία στην ΕΚΤ, αν και για τους λάθος λόγους και πάντα με τη χαρακτηριστική ιδιοτέλεια του ηγεμόνα της Ευρωζώνης που θέλει όλα τα πιθανά οφέλη της, αλλά ούτε το ελάχιστο κόστος της. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με επιστολή του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών που αποκάλυψε η Handelsblatt, η Γερμανία γλίτωσε μόνο για τόκους περίπου 122 δισ. το διάστημα 2008 – 2015 χάρη στα χαμηλά επιτόκια της ΕΚΤ. 1,5 φορά το ΕΣΠΑ μιας επταετίας Σε κάθε περίπτωση, ο απολογισμός της παγκόσμιας στρατηγικής των κεντρικών τραπεζιτών είναι απογοητευτικός.
Η ποσοτική χαλάρωση εξελίσσεται σε φιάσκο, τουλάχιστον ως προς τους διακηρυγμένους στόχους της, αν και σίγουρα αποδείχθηκε εξαιρετικά επωφελής για το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο που κατάφερε να συσσωρεύσει πακτωλούς ρευστότητας. Οι κεντρικοί τραπεζίτες, βέβαια, χρησιμοποιούν το άλλοθι ότι προειδοποιούν σταθερά τις κυβερνήσεις «να κάνουν τη δική τους δουλειά», δηλαδή να εξασφαλίσουν περισσότερους πόρους για επενδύσεις, ιδιαίτερα δημόσιες. Ωστόσο, η διελκυστίνδα με τις κυβερνήσεις είναι απλό πρόσχημα. Στην πραγματικότητα οι κεντρικοί τραπεζίτες με την υποτιθέμενη γενναιοδωρία τους απλώς απορροφούν τις παρενέργειες της δημοσιονομικής λιτότητας και της αύξησης του χρέους στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Φανταστείτε τι διαφορετικό μπορούσε να έχει συμβεί στις οικονομίες αν τα 11,2 τρισ. ευρώ της παγκόσμιας ποσοτικής χαλάρωσης, ή το 1 τρισ. ευρώ της ΕΚΤ δινόταν απευθείας για δημόσιες επενδύσεις και θέσεις εργασίας. Θυμίζουμε μόνο τούτο: το 1,5 τρισ. ευρώ που θα διαθέσει για αγορές ομολόγων η ΕΚΤ σε δυο χρόνια είναι περίπου μιάμιση φορά ο κοινοτικός προϋπολογισμός των 28 της Ε.Ε. (δηλαδή το ΕΣΠΑ) για την περίοδο 2014-2020.
dikaiologitika.gr
