Παπαράτσι: Τρεις μήνες κόλαση – και μετά;

«Τρεις μήνες να δουλέψουμε μεθοδικά και τη βγάλαμε την τετραετία». Αυτή τη φράση θα μπορούσε κάλλιστα να την έχει πει ο πρωθυπουργός στους υπουργούς του πίσω από τις κλειστές πόρτες του Υπουργικού Συμβουλίου ή απλώς να την έχει… σκεφτεί. Θα είχε κάθε δίκιο αν το έλεγε ή απλώς αν το σκεφτόταν και η επιβεβαίωση θα ερχόταν τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά – έστω, υπό όρους. Σε πολιτικό επίπεδο τα πράγματα είναι μάλλον αυτονόητα. Με νωπή λαϊκή εντολή, διαφορά άνω των οκτώ μονάδων σε σχέση με το δεύτερο κόμμα, πλειοψηφία 155 βουλευτών στη Βουλή, ξεκαθαρισμένο το εσωκομματικό τοπίο και με τη Νέα Δημοκρατία να βρίσκεται σε διαδικασία εκλογής νέου αρχηγού για τις επόμενες κρίσιμες 35-40 ημέρες, με κίνδυνο εγκλωβισμού σε μετεκλογική εσωστρέφεια, το έδαφος μοιάζει ελεύθερο. Πόσω μάλλον όταν από τώρα και μέχρι το 2019 δεν υπάρχει καμιά εκλογική αναμέτρηση στον ορίζοντα. Και σε οικονομικό επίπεδο, όμως, όλα παραπέμπουν στη φράση «ή τώρα ή ποτέ». Τα περισσότερα μέτρα του μνημονίου – τόσο εισπρακτικά όσο και… μεταρρυθμιστικά – πρέπει να ληφθούν εδώ και τώρα. Αν ψηφιστούν φορολογικό και ασφαλιστικό, στην πραγματικότητα δεν θα υπάρξουν άλλα πολύ σκληρά νομοσχέδια για ολόκληρη την περίοδο μέχρι το 2019. Αν κλείσουν οι διαπραγματεύσεις με την τρόικα, τελειώνει και το ζήτημα κάλυψης των χρηματοδοτικών αναγκών όχι μόνο για φέτος, αλλά και για ολόκληρη την περίοδο μέχρι το 2019.
Όχι ότι δεν θα υπάρξουν και άλλες αξιολογήσεις του προγράμματος. Θα υπάρξουν. Όμως, τα πιο σκληρά μέτρα και οι πιο δύσκολες μεταρρυθμίσεις είναι… τώρα. Για το 2017 και το 2018 τα όποια νέα μέτρα στην πραγματικότητα θα είναι… ουρά των όσων θα ψηφιστούν τώρα.
Υπάρχουν και άλλα οικονομικά επιχειρήματα: Με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών τελειώνει το ζήτημα με το κούρεμα των καταθέσεων, ενώ αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση και για την άμεση άρση των capital controls. Η αναχρηματοδότηση του χρέους – όποιο και αν είναι το περιεχόμενό της –, εκτός από το όποιο όφελος σε δημοσιονομικό επίπεδο (σ.σ.: πιθανή αλλαγή είτε της διάρκειας αποπληρωμής είτε του επιτοκίου μπορεί να ρίξει τη δαπάνη για τους τόκους), θα στερήσει και το τελευταίο επιχείρημα από την ΕΚΤ για να εντάξει και την Ελλάδα στο πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων, κίνηση που ενδεχομένως θα φέρει πιο κοντά την επιστροφή στις αγορές.
Μοιάζουν όλα αυτά με ευχολόγιο; Πιθανώς. Όμως, η όποια καθυστέρηση τώρα μόνο προβλήματα φαίνεται ότι θα δημιουργήσει στη νέα κυβέρνηση: θα φέρει πάλι την… γκρίνια των δανειστών, θα απομακρύνει τον χρόνο της λαϊκής εντολής και θα δώσει τον χρόνο στην αντιπολίτευση να οργανωθεί, αλλά και να αρχίσει να καρπώνεται οφέλη από τη λαϊκή δυσαρέσκεια (μην ξεχνάμε ότι το 2016 είναι έτος ύφεσης και εφαρμογής των σκληρών μέτρων του προϋπολογισμού άνω των 4,35 δισεκατομμυρίων ευρώ). Το αν η νέα κυβέρνηση θα ακολουθήσει την πολιτική του «εδώ και τώρα» ή τη λύση της μετάθεσης για αργότερα θα φανεί ήδη από τις επόμενες κιόλας ημέρες.
Το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού που κατατέθηκε τη Δευτέρα στη Βουλή αποκάλυψε ότι το 2016 φέρνει ένα… βουνό από μέτρα εν μέσω ύφεσης. Ο λογαριασμός φτάνει για το 2016 στα 4,346 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ, αν προστεθούν και αυτά του 2015, τότε ο λογαριασμός για τους πρώτους 16-17 μήνες του μνημονίου εκτινάσσεται στα 6,379 δισεκατομμύρια ευρώ.
Αν ληφθεί υπόψη ότι το ΑΕΠ για το 2015 θα διαμορφωθεί γύρω στα 173 δισεκατομμύρια ευρώ, τότε υπολογίζεται ότι τα μέτρα αντιστοιχούν στο 3,6% του ΑΕΠ με το… καλημέρα του τρίτου μνημονίου. Και πόσα είναι όλα τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν μέχρι να τελειώσει και το τρίτο μνημόνιο;
Το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2016 συντάχθηκε με την πρόβλεψη ότι το ΑΕΠ θα κλείσει φέτος με μείωση της τάξεως του 2,3%. Με βάση αυτήν την πρόβλεψη προέκυψαν και τα μέτρα για το 2016, όπως επίσης και η πρόβλεψη για ύφεση 1,3% την επόμενη χρονιά. «Κρυφό όνειρο» αποτελεί για το οικονομικό επιτελείο η μη επιβεβαίωση αυτών των στόχων.
Αν το 2015 κλείσει με μικρότερη ύφεση, τότε αυτομάτως θα προκύψει ένα «μαξιλάρι», το οποίο η κυβέρνηση θα θελήσει να αξιοποιήσει και επικοινωνιακά. Ήδη «ευσεβής πόθος» είναι η επιστροφή στην ανάπτυξη μέσα στο τρίτο τρίμηνο του 2016. Το ύψος του ΑΕΠ δεν αποτελεί μόνο «επικοινωνιακό» ζήτημα, αλλά και ουσιαστικό. Πολλά από τα μέτρα (με βασικότερο τη διατήρηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης σε ένα ποσοστό του ΑΕΠ) σχετίζονται άμεσα με την πορεία της οικονομίας. Θα δείξει όμως πως θα κινηθεί η κυβέρνηση και ποιοι είναι οι στόχοι. Αν και εφόσον ‘’χτυπηθούν’’ οι φοροφυγάδες και οι τύπου Παπαντωνίου… λαμόγιοκαταστάσεις…

Παπαράτσι: Τρεις μήνες κόλαση – και μετά;