Γιατί φτιάχνουμε στεφάνι την Πρωτομαγιά;

Στις μέρες μας έχουμε καθιερώσει στεφάνια από λουλούδια του αγρού ή των κήπων, τα οποία τοποθετούμε για μερικές μέρες

στην κύρια είσοδο των σπιτιών μας. Δύσκολα μπορεί πια να ανιχνευτεί συμβολισμός στο σύγχρονο μαγιάτικο στεφάνι. Για τους περισσότερους δεν αποτελεί ίσως τίποτα περισσότερο από μια όμορφη σύνθεση λουλουδιών, χωρίς να παραπέμπει σε συσχετισμούς, σύμφωνα με τους οποίους «χαρίζει» στους ενοίκους ενός σπιτιού υγεία, καλή τύχη, ειρήνη, ευτυχία και ευφορία. Παλιότερα, όμως, το στεφάνι του Μάη έπρεπε να έχει ορισμένα λουλούδια για να πιάσουν οι ευχές που έκαναν οι νοικοκυρές.

Η Πρωτομαγιά είναι μια ημέρα με διπλό χαρακτήρα. Συνήθως το όνομα της μας παραπέμπει στην πολιτική της όψη, η οποία συνδυάζεται και με την ”απεργία” από την εργασία. Η Πρωτομαγιά, ως εργατική γιορτή, καθιερώθηκε στις 20 Ιουλίου 1889, σε ανάμνηση του ξεσηκωμού των εργατών του Σικάγου την 1η Μαΐου 1886, που διεκδικούσαν το οκτάωρο και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Ο ξεσηκωμός δυστυχώς κατέληξε σε αιματοχυσία, μετά από την επέμβαση της αστυνομίας. Ο εορτασμός είναι αφορμή για να υπενθυμίσει η εργατική τάξη τα κοινωνικά και οικονομικά της θέματα (είτε επιτεύγματα είτε ζητούμενα) και να θέσει νέους στόχους για το μέλλον.

Παρόλα αυτά η Πρωτομαγιά είναι και η γιορτή της άνοιξης και της φύσης που συνδέεται με πολλά ήθη κι έθιμα που έχουν πανάρχαιες ρίζες. Ένα από τα πιο γνωστά έθιμα που κρατάει από την Αρχαία Ελλάδα και σώζεται μέχρι και σήμερα, είναι το μαγιάτικο στεφάνι. Πιθανώς, συνδυάζεται με τη γιορτή του Θαργηλιώνος, ενός μήνα των αρχαίων που περίπου χρονικά αντιστοιχεί στο Μάιο. Τα Θαργήλια ήταν μια αγροτική γιορτή κατά τη διάρκεια της οποίας, οι πιστοί προσέφεραν στους θεούς τους πρώτους καρπούς της νέας σοδειάς και πραγματοποιούσαν μια λατρευτική πομπή περιφέροντας ένα πράσινο ανθισμένο κλαδί από οπωροφόρα δέντρα, στολισμένο με καρπούς.

Το κλαδί συμβόλιζε τη ζωή και την ανανέωσή της και “υποσχόταν” στον κάτοχό του υγεία, καλοτυχία, ειρήνη, ευτυχία και ευφορία. Από αυτό το κλαδί, λέγεται ότι φτάσαμε στο μαγιάτικο στεφάνι, το οποίο πλέον δεν στολίζεται με καρπούς αλλά με λουλούδια της εποχής. Παλαιότερα, η επιλογή των λουλουδιών και ο τρόπος της τοποθέτησης τους δεν ήταν απλή υπόθεση. Κάθε λουλούδι που επέλεγαν είχε το συμβολισμό και την “υποχρέωση” να φέρει εις πέρας ένα έργο. Για παράδειγμα, τα λουλούδια έπρεπε να είναι ανοιγμένα (ανθισμένα) για να είναι όλον το χρόνο και το σπίτι που στόλιζαν ανθισμένο ή να έχει κι ένα κλωνάρι λυγαριάς γιατί έτσι θα βρουν αγάπη τα κορίτσια του σπιτιού ή να έχει στη μέση (σαν μάτι) ένα σκόρδο για να διώχνει το κακό το μάτι και άλλα πολλά που έσβησαν με την πάροδο των χρόνων.

Καλό μήνα