Δέσμες φωτός εναντίον τζετ λαγκ

Η έκθεση, το βράδυ, σε φως που αναβοσβήνει σαν φλας μπορεί να βοηθήσει τους νυσταγμένους ταξιδιώτες να ξεπεράσουν το «τζετ-λαγκ» και να προσαρμοστούν καλύτερα στη διαφορετική χρονική ζώνη, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα. 

Η ρύθμιση

Το φως εισχωρεί μέσα από τα κλειστά βλέφαρα και φθάνει ως τον εγκέφαλο, δίνοντάς του σήμα να ρυθμίσει εκ νέου το εσωτερικό βιολογικό ρολόι. Ο επικεφαλής επιστήμων, επίκουρος καθηγητής ψυχιατρικής Τζέιμι Ζάιτσερ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνια, έκανε λόγο για «βιολογικό χάκινγκ», επειδή το φως ξεγελά τον εγκέφαλο να νομίζει ότι η μέρα είναι μακρύτερη από ό,τι πραγματικά είναι, πράγμα που ισοδυναμεί με χρονική μετάθεση του βιολογικού ρολογιού.

Οι ερευνητές πειραματίσθηκαν με 39 εθελοντές ηλικίας 19 έως 36 ετών, που χωρίσθηκαν σε δύο ομάδες και κοιμήθηκαν στο εργαστήριο. Η μία ομάδα (οκτώ ατόμων) εκτέθηκε σε συνεχόμενο φως και η άλλη (31 ατόμων) σε «φλας», που ήσαν στροβοσκοπικοί παλμοί φωτός διάρκειας δύο χιλιοστών του δευτερολέπτου ανά δέκα δευτερόλεπτα – περίπου όσο το φλας μιας κάμερας.

Τα μέλη της δεύτερης ομάδας (του «φλας») ανέφεραν ότι την επόμενη νύχτα η νύστα τους εμφανίσθηκε με σχεδόν δύο ώρες καθυστέρηση, έναντι μέσης καθυστέρησης 36 λεπτών στην πρώτη ομάδα. Μία ώρα έκθεσης σε διακεκομμένο φως ήταν αρκετή για να αλλάξει το βιολογικό ρολόι κατά δύο ώρες περίπου.

Ο συγχρονισμός

Ο οργανισμός των ανθρώπων συγχρονίζεται σε ένα 24ωρο κύκλο φωτός-νύχτας, με βάση τον τόπο όπου ζει. Τα μακρινά ταξίδια αποσυντονίζουν αυτό τον συγχρονισμό λόγω του νέου κύκλου μέρας-νύχτας. Όσες περισσότερες χρονικές ζώνες αλλάζει κανείς απότομα, τόσο δυσκολότερη γίνεται η αναπροσαρμογή του βιολογικού ρολογιού του. Έτσι, όταν κάποιος φθάνει στο νέο προορισμό του, προκαλείται το αίσθημα του «τζετ-λαγκ», που μπορεί για μερικές μέρες να του προξενήσει κούραση, ευρεθιστότητα, αποπροσανατολισμό, γαστρεντερικά προβλήματα κ.α.

Ως λύσεις, μερικοί άνθρωποι παίρνουν χάπια μελατονίνης (που αναπροσαρμόζουν το βιολογικό ρολόι με ορμονικό τρόπο), ενώ άλλοι δοκιμάζουν τη φωτοθεραπεία (ένα κουτί με συνεχόμενο φως πάνω από το κεφάλι). Η νέα μελέτη όμως δείχνει ότι πιο αποτελεσματική λύση είναι -ήδη από το βράδυ πριν το ταξίδι, καθώς και τα αμέσως επόμενα βράδια- να κοιμάται κανείς μπροστά από ένα στροβοσκοπικό μηχανισμό που εκπέμπει διαδοχικούς παλμούς φωτός.

Οπως είπε ο Ζάιτσερ, η τεχνική μπορεί να αξιοποιηθεί όχι μόνο από ταξιδιώτες με «τζετ-λαγκ», αλλά επίσης από όσους εργάζονται συχνά σε νυχτερινές βάρδιες, όπως γιατρούς, φύλακες, οδηγούς κ.α., στους οποίους επίσης αποσυντονίζεται το βιολογικό ρολόι.. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Journal of Clinical Investigation»

www.tovima.gr

Δέσμες φωτός εναντίον τζετ λαγκ