Saturday, 4 May, 2024

Γιατί ο άνδρας μου έχει υπογονιμότητα; Διάγνωση-Θεραπεία

Οι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην ανδρική γονιμότητα έχουν εδώ και καιρό μπει στο μικροσκόπιο των επιστημόνων καθώς, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία

1 στα 6 ζευγάρια δυσκολεύεται να αποκτήσει παιδί. Και στο 40% των περιπτώσεων ανακαλύπτουμε ανδρικό παράγοντα.
Ένας από τους παράγοντες είναι η αύξηση της θερμοκρασίας τόσο στο εργασιακό περιβάλλον (πχ εργασία σε φούρνο), όσο και τοπικά. Μελέτες έδειξαν ότι άνδρες με καθιστική δουλειά γραφείου ή επαγγελματίες οδηγοί (οδηγοί ταξί, φορτηγών) είχαν σημαντικό πρόβλημα υπογονιμότητας, καθώς η αύξηση της θερμοκρασίας στους όρχεις προκαλεί μείωση στην παραγωγή σπερματοζωαρίων.
Αξιολόγηση γονιμότητας
Αν δεν μπορείτε να μείνετε έγκυος από το σύντροφο σας σε λογικό χρόνο, ζητήστε βοήθεια. Ένας γυναικολόγος, ουρολόγος ή οικογενειακός γιατρός είναι σε θέση να βρει αν υπάρχει πρόβλημα γονιμότητας που μπορεί να απαιτεί τις υπηρεσίες ενός ειδικού επί της στειρότητας.
Πριν αποφασίσετε να κάνετε εξετάσεις για υπογονιμότητα, να έχετε υπόψη σας ότι η διαδικασία σημαίνει υποχρεώσεις. Ο γιατρός θα χρειαστεί να μάθει τις συνήθειες σας όταν κάνετε σεξ και μπορεί να σας κάνει συστάσεις για το πώς να τις αλλάξετε. Αναλύσεις και περίοδοι δοκιμής και λάθους μπορεί να διαρκέσουν πολλούς μήνες και μερικά περιστατικά μπορεί να απαιτήσουν επεμβάσεις ή ενοχλητικές διαδικασίες. Η αξιολόγηση είναι δαπανηρή και μπορεί να μην καλύπτεται από την ασφάλιση σας.
Τέλος, δεν εγγυάται κανείς ότι θα μπορέσετε να μείνετε έγκυος μετά από όλες αυτές τις αναλύσεις και διαδικασίες. Όμως, αν είστε αποφασισμένοι να κάνετε το δικό σας παιδί, η αξιολόγηση της στειρότητας είναι η μόνη οδός που υπάρχει και συχνά καταλήγει σε επιτυχή εγκυμοσύνη.
Εξετάσεις για τον άνδρα. Για να είναι ένας άνδρας γόνιμος, πρέπει οι όρχεις του να παράγουν αρκετά σπερματοζωάρια, τα οποία να μπορούν να φτάσουν στις σπερμοδόχους κύστεις και το σπέρμα του να μπορεί να εκτοξευθεί αποτελεσματικά στον κόλπο της γυναίκας. Οι εξετάσεις γονιμότητας του άνδρα επιδιώκουν να καθορίσουν αν παρεμποδίζεται κάποιο από αυτά τα βήματα.
Ο γιατρός είναι πιθανό να αρχίσει με το ιατρικό ιστορικό σας στο οποίο μπορεί να περιλαμβάνονται νοσήματα και αναπηρίες, φάρμακα και σεξουαλικές συνήθειες. Μετά θα κάνει σωματική εξέταση όπως και εξέταση των γεννητικών σας οργάνων.
Ο γιατρός είναι πιθανό να ζητήσει δείγμα σπέρματος, που το δίνετε με αυνανισμό μέσα σε δοχείο. Στη διάρκεια της διαδικασίας εξέτασης γονιμότητας μπορεί να χρειαστεί να δώσετε περισσότερα από ένα δείγματα.
Μια εργαστηριακή ανάλυση του σπέρματος καταγράφει την ποσότητα, το χρώμα και τον αριθμό των σπερματοζωαρίων καθώς και την παρουσία λοιμώξεων ή αίματος. Η ανάλυση καθορίζει επίσης την πυκνότητα, το σχήμα και την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων στο σπέρμα σας. Μπορεί να σας ζητήσουν να κάνετε και άλλες αναλύσεις, για παράδειγμα, εξετάσεις αίματος, για να καθοριστούν τα επίπεδα τεστοστερόνης και άλλων ορμονών.

Εξετάσεις για τη γυναίκα. Για να είναι μια γυναίκα γόνιμη πρέπει οι ωοθήκες της να απελευθερώνουν τακτικά υγιή ωάρια και το αναπαραγωγικό της σύστημα να επιτρέπει την ανεμπόδιστη δίοδο ωαρίων και σπερματοζωαρίων για πιθανή ένωση τους στις σάλπιγγες. Ο γιατρός πιθανόν θα αρχίσει με το ιστορικό σας και θα ακολουθήσει γενική σωματική και γυναικολογική εξέταση. Μπορεί επίσης να σας κάνει ερωτήσεις για τα φάρμακα που παίρνετε, το μηνιαίο κύκλο σας και τις σεξουαλικές σας συνήθειες.
Οι παρακάτω εξετάσεις χρησιμοποιούνται, για να καθοριστούν τα πιθανά αίτια γυναικείας στειρότητας. Δε χρειάζονται να γίνουν όλες αυτές οι εξετάσεις ή ακόμα και πολλές από αυτές, για να βρεθεί η αιτία. Ο γιατρός σας θα συζητήσει μαζί σας τις αναλύσεις και με τη σύμφωνη γνώμη σας θα καθορίσει ποιες θα κάνει και με ποια σειρά. Μέχρι και στο 20% των γυναικών παρά τις προσεκτικές εξετάσεις δεν ανευρίσκεται αιτία.
Αναλύσεις αίματος. Μπορεί να σας πάρουν δείγμα αίματος για τον έλεγχο των επιπέδων των ορμονών που ευθύνονται για επιτυχή ωορρηξία και καμιά φορά για την ανίχνευση λοιμώξεων. Μετά τα αποτελέσματα μίας ή περισσότερων αναλύσεων ο γιατρός θα ξέρει αν γίνεται ωορρηξία και αν μπορούν τα σπερματοζωάρια να επιβιώσουν στον αναπαραγωγικό σας σωλήνα. Αν οι αναλύσεις δεν αποκαλύψουν πρόβλημα, μπορεί να χρειάζονται και άλλες πληροφορίες.
Βιοψία. Η βιοψία ενδομητρίου μπορεί να βοηθήσει να καθοριστεί αν γίνεται ωορρηξία και αν το ενδοθήλιο της μήτρας είναι ορμονικά προετοιμασμένο για εγκυμοσύνη. Στην εξέταση αυτή ο γιατρός παίρνει ένα μικρό δείγμα ιστού από το ενδοθήλιο της μήτρας λίγο μετά την έναρξη της εμμήνου ρύσεως.
Υπερηχογράφημα. Ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει το υπερηχογράφημα, για να εξετάσει την περιοχή της πυέλου και να αναζητήσει διαταραχές στις ωοθήκες και στη μήτρα σας.
Υστεροσαλπιγγογραφία. Η διαδικασία αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί, για να αξιολογηθεί η κατάσταση της μήτρας καθώς και των σαλπίγγων. Αφού εγχυθεί σκιαγραφικό υγρό στη μήτρα, γίνεται ακτινογραφία, για να διαπιστωθεί αν το υγρό βγαίνει από τη μήτρα στις σάλπιγγες. Η εξέταση συχνά μπορεί να εντοπίσει αποφράξεις ή να βρει άλλα προβλήματα.
Υστεροσκόπηση. Υστεροσκόπηση είναι μια διαδικασία με την οποία ο γιατρός σας χρησιμοποιεί ένα μικρό όργανο, για να εξετάσει το εσωτερικό του τραχήλου της μήτρας για διαταραχές που μπορεί να οδηγήσουν σε στειρότητα. Η εξέταση μπορεί να γίνει υπό γενική αναισθησία και δεν είναι αποτελεσματική για την εξέταση των σαλπίγγων.
Εγχείρηση. Καμιά φορά ο γιατρός θα κάνει μια μικρή διερευνητική επέμβαση στο νοσοκομείο ή στην κλινική με τοπική ή γενική αναισθησία. Κατά τη διαδικασία ο γιατρός εισάγει μια λεπτή, φωτιζόμενη οπτική συσκευή (λαπαροσκόπιο) στην κοιλιά και στην πύελο σας, για να εξετάσει τις σάλπιγγες, τις ωοθήκες και τη μήτρα σας.
Τα αίτια στειρότητας που διαπιστώνονται πιο συχνά με τη λαπαροσκόπηση είναι οι συμφύσεις σαλπίγγων ή ωοθηκών, ή η ενδομητρίωση, μια κατάσταση κατά την οποία ιστός της μήτρας βγαίνει από αυτήν και εμφυτεύεται σε άλλα όργανα αναπαραγωγής. Με τη λαπαροσκόπηση ο γιατρός μπορεί να εντοπίσει φραγμούς ή ουλές στις σάλπιγγες και στη μήτρα που μπορεί να εμποδίσουν τη γονιμότητα.
Αιτίες
Σπάνια τα αίτια της στειρότητας είναι σεξουαλικά. Για παράδειγμα, ένας άνδρας με διαταραχές στύσης μπορεί να είναι γόνιμος, αν κατορθώσει να έχει στύση ικανή για συνουσία. Επίσης, η πρόωρη εκσπερμάτωση που γίνεται πριν εισχωρήσει αρκετά το πέος στον κόλπο, ελαττώνει πολύ τις πιθανότητες συνάντησης σπερματοζωαρίων και ωαρίου. Τις περισσότερες φορές αιτία δεν είναι η σεξουαλική δυσλειτουργία αλλά τα προβλήματα γονιμότητας.
Αιτίες στις γυναίκες. Στις γυναίκες η αδυναμία απελευθέρωσης ωαρίου σε κάθε μηνιαίο κύκλο (ωορρηξία) ευθύνεται για τη στειρότητα στο 15% των περιπτώσεων. Αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων. Αν μια γυναίκα δεν έχει περίοδο, μπορεί να υπάρχει πρόβλημα στον τρόπο ανάπτυξης της μήτρας και των ωοθηκών της. Όμως ακόμα και μια γυναίκα με κανονική περίοδο μπορεί να έχει διαταραχές ωορρηξίας.
Η υπερπρολακτιναιμία (αυξημένη προλακτίνη), μια κατάσταση κατά την οποία το αίμα περιέχει υπερβολική ποσότητα της ορμόνης προλακτίνης, μπορεί να εμποδίσει την ωορρηξία. Ο υποθάλαμος του εγκεφάλου εκκρίνει ορμόνες που υπό φυσιολογικές συνθήκες διεγείρουν την υπόφυση της γυναίκας, η οποία με τη σειρά της προκαλεί την απελευθέρωση ενός ωαρίου. Αν ο υποθάλαμος δεν εκκρίνει τις ορμόνες, δεν απελευθερώνεται ωάριο.
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί επίσης να οδηγήσει σε στειρότητα. Στην περίπτωση αυτή το σώμα της γυναίκας εκκρίνει υπερβολική ποσότητα ανδρικών ορμονών με αποτέλεσμα οι ωοθήκες να μεγαλώσουν και να γεμίσουν κύστεις. Οι περισσότερες γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες δεν έχουν ποτέ κανονικό ρυθμό εμμήνου ρύσεως και σε μερικές δεν έρχεται ποτέ έμμηνος ρύση. Άλλες περιπτώσεις αδυναμίας ωορρηξίας είναι τα χρόνια νοσήματα, όπως ο ανεξέλεγκτος διαβήτης και οι νόσοι του θυρεοειδούς.
Αν η ωορρηξία γίνεται κανονικά, το πρόβλημα είναι αλλού. Σε περισσότερο από το ένα τρίτο των περιστατικών το πρόβλημα είναι, ή συμβάλουν σε αυτό οι διαταραχές των σαλπίγγων. Οι βλάβες στις σάλπιγγες που προκαλούνται από λοιμώξεις μπορεί να εμποδίζουν τη διάβαση του ωαρίου. Στην πάθηση που λέγεται ενδομητρίωση μέρος του ιστού που επενδύει εσωτερικά τη μήτρα και αποβάλλεται κάθε μήνα κατά την περίοδο βρίσκεται έξω από τη μήτρα, κάπου στην κοιλιά. Ο ιστός αυτός μπορεί να εμποδίσει τη γονιμότητα.
Καμιά φορά μετά την ωορρηξία το ωάριο περνάει με επιτυχία στη σάλπιγγα, για να συναντήσει άλλα προβλήματα. Πολλές λειτουργίες που βρίσκονται υπό τον έλεγχο ορμονών, από την έκκριση βλέννας του τραχήλου μέχρι την αύξηση του επιθηλίου της μήτρας, μπορεί να συμμετέχουν.
Μερικές φορές η αιτία της στειρότητας προέρχεται από τη μήτρα. Μια μήτρα με ανώμαλο σχήμα ή με όγκους στο εσωτερικό της μπορεί να προκαλέσει προβλήματα. Οι χειρουργικές επεμβάσεις μπορεί να αποκαταστήσουν ή όχι τη γονιμότητα. Τα προβλήματα του τραχήλου που μπορεί να προκαλέσουν υπογονιμότητα είναι η στένωση του τραχήλου ή προβλήματα της βλέννας του τραχήλου που βλάπτουν τα σπερματοζωάρια ή εμποδίζουν το πέρασμα τους.
Αιτίες στους άνδρες. Η κύρια αιτία ανδρικής στειρότητας είναι η διαταραχή παραγωγής σπερματοζωαρίων. Η ασπερμία, η απουσία σπερματοζωαρίων από το σπερματικό υγρό, γενικά οφείλεται σε παθήσεις των όρχεων ή σπάνια σε απόφραξη των οδών που οδηγούν στους όρχεις. Στην περίπτωση ολιγοσπερμίας υπάρχουν σπερματοζωάρια στο σπερματικό υγρό αλλά όχι σε αρκετό αριθμό, ώστε να γονιμοποιήσουν εύκολα το ωάριο.
Μια πιθανή αιτία στειρότητας στους άνδρες είναι η κιρσοκήλη, μια κατάσταση κατά την οποία οι φλέβες που περιβάλλουν τους όρχεις διευρύνονται (κιρσοί) και εμποδίζουν την κανονική ψύξη των όρχεων. Η αύξηση της θερμοκρασίας των όρχεων εμποδίζει την παραγωγή σπερματοζωαρίων. Άλλα προβλήματα των όρχεων μπορεί επίσης να ευθύνονται για τη στειρότητα.
Διαβάστε περισσότερα εδώ

Μοιραστείτε με τους φίλους σας
Μοιράσου με τους φίλους σου